در مورد تجربه کاربری چه می‌دانید؟ اگر به‌صورت فعالانه در دنیای تکنولوژی و فناوری فعالیت می‌کنید حتماً بارهاوبارها نام User Exprience را شنیده‌اید. حتی اگر به‌تازگی تصمیم گرفته‌اید حضور فعالانه‌ای در دنیای فناوری داشته باشید باز هم ضروری است درباره این بخش مهم در تکنولوژی اطلاعات مهمی به دست آورید. در این مقاله قصد داریم هرآنچه درباره این واژه نیاز است، شرح دهیم. با ما همراه باشید تا اطلاعات ارزنده‌ای را در اختیار شما قرار دهیم.
تجربیات کاربران در استفاده مستقیم از محصولات تکنولوژی
مفهوم User Exprience چیست؟
قبل از هر چیزی بهتر است بدانید UX در حقیقت به چه چیزی اطلاق می‌شود؟ معادل فارسی User Exprience برابر با تجربه کاربر است. شما به‌عنوان فردی که قصد دارد از محصولی استفاده کند با در دست گرفتن و لمس آن حس و حال به‌خصوصی را به دست خواهید آورد که حاصل جمع تجربیات خوب و بد در کنار هم است. به مجموع احساسات خوشایند و ناخوشایندی که در تعامل با آن محصول خاص به دست می‌آورید، تجربه کاربر می‌گویند.
UX به شما کمک می‌کند تا در مورد محصولات مورد استفاده‌تان، همچنین سازوکار آن‌ها درک بهتری پیدا کنید. به‌عنوان‌مثال زمانی را تصور کنید که از کارکردن با یک اپلیکیشن مدیریت مالی احساس خوبی به شما دست می‌دهد و به آن اپلیکیشن احساس تعلق خاطر دارید. یا اینکه در طول استفاده از اپلیکیشن دیگری احساس گیجی و تنفر نسبت به آن پیدا کنید. مجموعه همه احساسات مثبت و منفی شما درباره این اپلیکیشن‌ها، تجربه کاربری شما در استفاده از آن‌ها است.
با درنظرگرفتن تجربه کاربر، او به‌آسانی متوجه کارآمد و مفیدبودن یک محصول می‌شود و یا بلعکس متوجه پیچیده بودن و سختی کار با آن می‌شود. رابط و تجربه کاربری میتواند منجر به معرفی محصولات چه در دنیای تکنولوژی و چه در بازار فیزیکی شود. سازمان بین‌المللی استاندارد تعریف دقیقی برای مفهوم تجربه کاربری ارائه داده است که در آن به برداشت‌ها و پاسخ‌های کاربران که طی استفاده از یک محصول به دست می‌آید، تجربه کاربری می‌گویند.
نکته مهم در طراحی محصول درنظرگرفتن تجربیات کاربران است.
عوامل مؤثر در کیفیت تجربه کاربر
وقتی فردی از محصول شما استفاده می‌کند، عواملی وجود دارند که در شکل‌گیری تجربه کاربری او تأثیرات مثبت یا منفی دارند. در این بخش از مقاله پیش رو قصد داریم در خصوص این عوامل صحبت کنیم؛ چرا که شما چه در مقام مالک محصولات و چه در مقام طراح تجربه کاربری باشید، ضروری است از تمامی این عوامل آگاه باشید و آن‌ها را در طراحی‌های خود بکار بگیرید.
قابل استفاده بودن، قابل دستیابی بودن، مناسب و مطلوب بودن، مفید بودن، در دسترس بودن، قابل اطمینان بودن و همچنین میزان ارزشمندی محصولات شما هم در دنیای فیزیکی و هم در دنیای تکنولوژی، مهم‌ترین عوامل کاربردی در شکل‌گیری یک رابط و تجربه کاربری فوق‌العاده و دوست‌داشتنی هستند. اکنون به توضیح و شرح مختصر عوامل نام‌برده‌شده خواهیم پرداخت تا به‌روشنی دریابید که چه‌طور در روند شکل‌گیری یک تجربه کاربری عالی اهمیت دارند.
قابل استفاده بودن
اولین نکته که در این حوزه بسیار مهم و بااهمیت بوده، مسئله قابل استفاده بودن است. استفاده از محصول باید بسیار ساده و کاربردی باشد. افراد با توانایی‌ها و درک متفاوت باید بتوانند به‌راحتی از محصول موردنظر در جهت منافع خود استفاده کنند. در واقع اگر به‌عنوان یک مخاطب قادر به استفاده از محصول نباشید، یعنی طراح آن در این حوزه دچار ضعف شده است و نتوانسته به‌خوبی از پس این مورد بر بیاید.
ارتباط استفاده آسان و ایجاد لذت در مخاطب حین استفاده محصول
قابل دستیابی بودن
برای آنکه استفاده از یک محصول برای همه اقشار جامعه ساده و راحت باشد، منو داخلی و خارجی برنامه باید کاملاً قابل دستیابی و جستجو باشد. برای مثال گاهی استفاده از انواع تلفن‌های موبایل برای برخی افراد سخت و پیچیده است. دسترسی به منوی تنظیمات تلفن همراه اگر پیچیده باشد و همه افراد نتوانند از پس آن بربیایند، یعنی طراحی رابط و تجربه کاربری در این قسمت دچار ضعف بزرگی بوده است. قطعاً تلفن همراهی که دسترسی به همه قسمت‌های منو آن سخت است با اقبال خوبی در بین عموم روبه‌رو نخواهد شد.
مناسب بودن
منظور از مناسب بودن در ارائه یک محصول به مخاطبان میتواند میزان برانگیختن احساسات قوی در مخاطب باشد. این بدین معناست که مخاطبان در حین استفاده از محصول شما چقدر تجربه لذت‌بخشی به دست می‌آورند. برای مثال استفاده از برخی محصولات خاص ممکن است یک احساس نوستالژیک در مخاطبان ایجاد کند و آن‌ها را در گذشته نگه دارد.
احساس استفاده از وسایلی که ما را به‌خاطراتمان هدایت می‌کنند برای بیشتر کاربران آن‌قدر لذتبخش است که هرگز نمی‌توانند از چنین محصولی بگذرند. طراحی نادرست رابط کاربری میتواند این احساس و درک خاص را از مشتری بگیرد و به ضعف محصول شما دامن بزند.
در دسترس بودن
در طراحی تجربه کاربری مهم است که طراح به‌خاطر داشته باشد بسیاری از افراد جامعه دارای ویژگی‌های خاصی هستند که استفاده از محصول برای آن‌ها باید به شکل سهل‌تری باشد. توجه داشته باشید که استفاده از محصولی که نیاز خاصی را برای افراد برطرف می‌کند، باید برای همه افراد جامعه هدف شما در دسترس باشد.
این دسترسی جامع‌تر، به شهرت و استفاده بیشتر محصول، همچنین میزان اعتبار آن کمک بسیار زیادی خواهد کرد. بدیهی است که هر طراحی دوست دارد محصول تهیه شده توسط او، دارای بیشترین میزان دسترسی در جامعه باشد و همه مرزهای محدودکننده را در نوردد؛ پس توجه به این نکته در طراحی تجربه کاربری بسیار بااهمیت است.
تجربه بی‌نقص کاربری عامل بازگشت و وفاداری کاربران
قابل اطمینان بودن
اعتبار و پیشینه یک وب‌سایت یا یک کسب‌وکار باید بسیار قابل اطمینان باشد. مخاطبان باید بتوانند با شما ارتباط مطمئن برقرار سازند و قلباً به خدمات و محصول مورد ارائه از سوی شما اطمینان داشته باشند. برای مثال مشتری هیچ‌گاه از یک پیج اینستاگرامی بی‌نام‌ونشان و بی‌اعتبار خرید نخواهد کرد. محتوا و محصولات شما باید توسط مشتری باور شوند تا بتواند تجربه‌ای بی‌دغدغه و لذتبخش را سپری کند.
ارزشمند بودن
میزان ارزشمندی یک محصول عامل مهمی در به‌دست‌آوردن نتیجه‌ای شگفت‌انگیز در حوزه تجربه کاربری است. برای درک بهتر این فاکتور مهم و حیاتی بهتر است به این سؤال پاسخ دهید: محصول عرضه شده توسط کمپانی شما تا چه اندازه نیاز کاربران را برطرف می‌کند؟ این محصول چه ارزشی را به کاربران پیشنهاد می‌دهد؟ محصول شما چه‌قدر در ذهن کاربران احساس نیاز ایجاد خواهد کرد؟
تنها با ایجاد احساس نیاز در مخاطب قادر خواهید بود مشتریان و کاربرانی همیشگی داشته باشید. اگر محصول شما نتواند ارزش متفاوتی را به کاربران پیشنهاد دهد، به‌احتمال بسیار زیاد کاربرانی خواهید داشت که تا مدت‌های طولانی به محصول شما رجوع نخواهند کرد. گاهی بد نیست توجه داشته باشید که محصول شما در کنار ایجاد ارزش‌ها چقدر در صرفه‌جویی هزینه و وقت برای مشتری موفق عمل می‌کند.
مفید بودن
اگر استفاده کردن از محصول شما به مخاطبانتان احساس خوبی بدهد، طراحی زیبا و جذابی داشته باشد، مورد اطمینان باشد و حتی به‌راحتی در دسترس کاربران قرار بگیرد؛ اما نتواند به نیاز کاربران در حال استفاده پاسخ مناسبی بدهد، قطعاً کنار گذاشته می‌شود. یک محصول باید بتواند تمامی ابعاد نیازهای کاربران را در بربگیرد و هرچه کامل‌تر و جامع‌تر به نیازهای کاربران پاسخ قطعی بدهد، طرف‌داران بیشتری خواهد داشت. به عبارتی محصول باید کارآمد باشد. محصول زیبا و احساس برانگیز همیشگی نخواهد بود و سرانجامی جز نابودی نخواهد داشت.
محتوا عالی و لذتبخش عامل تضمین‌کننده جذب کاربران بسیار
طراحی تجربه کاربری بر عهده چه کسی است؟
یک طراح تجربه کاربری همیشه باید با سلایق و توانایی‌های کاربران مختلف آشنا باشد. او باید بتواند خود را در نقش یک کاربر تصور کند و از تجربه خود در استفاده از یک محصول در جهت طراحی محیط کاربری درست و باارزش استفاده کند. اگرچه حوزه کاری چنین فردی بسیار وسیع و گسترده است و نمی‌توان به طور کامل آن را شرح داد؛ اما به‌طورکلی وی باید دو عامل کاربر و محصول را در نظر داشته باشد و همه چیز را در جهت سهل‌تر کردن استفاده کاربر از محصول پیش ببرد.
طراح تجربه کاربر باید با جمع‌آوری بسیاری از داده‌ها و سپس تحلیل و معماری اطلاعات، طرح‌های اولیه ساده و قابل‌ارائه‌ای را به دست آورد. بر اساس این فرایندها پروتوتایپ که نمونه قابل تست محصول است توسط طراح تهیه می‌شود. دقت داشته باشید که طراح UI یعنی طراح رابط کاربری یا طراح UX که همان طراح تجربه کاربری است وظایف متفاوتی دارد و این دو هیچ‌گاه نباید با هم یکی فرض شوند.
به‌طورکلی باید گفت طراح تجربه کاربر باید وظایفی را در جهت بهبود تجربه‌های کاربران انجام دهد. این طراح وظیفه‌ای در قبال خلق تجربه‌های شگفت‌انگیز برای مخاطبان ندارد.
تجربه کاربران توسط طراحان، عامل افزایش محبوبیت رابط کاربری است.
سخن پایانی
در این مقاله تلاش کردیم در خصوص تجربه کاربری هر چیزی را که دانستن آن اهمیت ویژه‌ای برای کارآفرینان و خالقان محصولات دارد شرح دهیم؛ اما ضروری است به‌عنوان یک ارائه‌دهنده اگر محصولی دارید که به طور جداناپذیری با تجربه کاربران مرتبط است و درهم تنیده‌اند، مطالعاتی جامع‌تر دراین‌خصوص داشته باشید؛ به‌ویژه اگر در سمت طراح این تجربه مشغول فعالیت هستید. بحث بهبود تجربه کاربر مقوله‌ای است که به تجربیات و اطلاعات بسیاری نیاز دارد تا آنچه حق مطلب است را به جا آورد.
دیدگاه شما